Beynimizi Temizleyerek Öğrenme
Cengiz Aytmatov “ mide beyinden akıllıdır çünkü; kusmayı bilir, beyin her pisliği yutar.” derken öğrenmenin ne denli kontrolsüz olabileceğini anlatmış aslında. O halde beynimizi çöplükten kurtarmak için bir filtre koyarak öğrenmeyi daha faydalı hale getirmeliyiz.
Öğrenme sadece bilinçle yapılan bir eylem değildir. Öyle ki uzmanlar uyurken bile öğrenilebildiğini, bilinçaltının böyle bir yeteneğe sahip olduğunu söylüyoarlar. Dil öğrenenlerin uykuya geçiş aşamasında kulaklıkla o dile ait yayınları dinlemesinin öğrenmeye sunduğu avantajlar buna çok iyi bir örnektir. Uykuya geçiş esnasında dinlediğimiz ve izlediğimiz vede okuduğumuz şeylerin ne kadar önemli olduğunu bu tespitten anlayabiliyoruz.
O halde biz öğrenme dediğimiz bu eylemi nasıl gerçekleştirmeliyiz?
Faydalı bir öğrenmenin temelinde doğru ve güçlü sorular sormak olduğuna inanıyorum. Felsefeden türeyen bilimlerin en temelinde filozofların sorduğu güçlü ve doğru sorular vardır. Soru sormanın gücününü anlayabilmek için bir örnek vermek istiyorum. Einstein “atom parçalanabilir mi?” diye bir soru sormamış olsaydı kendine atomu parçalayamaz ve atomu nasıl parçalayacağını öğrenemezdi.
En faydalı öğrenmeyi gerçekleştireceğiniz ve öğrenmenin kalitesini arttıracağınız üç temel soruyu paylaşıyorum sizlerle.
Ne öğreneceğim?
“Ne öğreneceğim?” sorusu yazının başında ele aldığımız “beyne filtre uygulaması” aşamasının basamağıdır. Bu filtreyi uygularken ilk soru “Ne öğrenmeye ihtiyacım yok?” Bu soruya verecek olduğunuz cevap veya cevaplar siz farkında olmadan beyninize gönderdiğiniz ve beyninizi çöplüğe çeviren bilinçsiz öğrenmelerdir. Herkes için başlıklar farklı olsada ortak olan nokta herkesin bilinçli olmadan beynine gönderdiği çok fazla öğrenme olmasıdır. Benim için siyaset gereksiz bir öğrenme iken başkası için öğrenmenin ilk konusu olabilir. Şimdi sizde hemen ne öğrenmeye ihtiyacınız olmadığını bir kenara yazın ve sonra tekrar yazıya dönün. Şimdi ise sırada “Ne veya neyi öğrenmeye ihtiyacım var?” sorusuna cevap vermenizi istiyorum sizden. Bunu yaparak öğrenmeniz gereken en önemli konularınızı çıkarmış olacaksınız. Bunları çıkardıktan sonrada başlıkları önem sırasına göre yazmanızı istiyorum sizden. Ne öğrenmeye ihtiyacım yok sorusuna verdiğiniz cevaplar ile beyninizde temizlenmesi gereken alanları çıkartıp kendinize yeni bir alan açtınız. Şimdi bu alanı öğrenmeniz gereken şeyler ile doldurma zamanı. Şimdi hemen “ne veya neyi öğrenmeliyim?” sorusunu kendinize sorup aldığınız cevapları kağıdınıza yazın.
Neden öğreneceğim?
Ne öğrenip ne öğrenmeyeceğimizi belirledikten sonra bu başlıkları seçme nedenlerimizi anlayabilmek ve öğrenmeyi kalıcı hale getirebilmek için “Neden öğreneceğim?” sorusunu sormalıyız. Öğrenme başlıklarınızdan birinin etkili konuşma olduğunu düşünelim. Neden etlili konuşma öğreneceğim? Etkili konuşma öğreneceğim çünkü; topluluklara hitap ediyorum, insanlarla iletişimin sık olduğu bir sektörede yönetici olarak görev yapıyorum. Tüm bunları daha etkili kullanabilmek için etkili konuşmayı öğrenmeye ihtiyacım var. Buna benzer cevapları tüm başlıklarınız için vermenizi isteyeceğim sizden. Bunu yaptığınızda ne öğreneceğim sorusunda çıkardığınız sıralama değişebilir endişe etmeyin çünkü; bu soru ile sıralamanız daha da etkili bir şekilde yeniden dizayn olacak. Neden öğreneceğim sorusu öğrenmeniz gereken konunun önemini aşamasında sizde farkındalık yaratacaktır. Bu farkındalık ile öğrenme alanınız, isteğiniz ve öğrenmeye karşı duyduğunuz istek daha da büyüyüp daha kalıcı bir öğrenme gerçekleştireceksiniz.
Nasıl öğreneceğim?
Dağınık bir zihin ve belirlenmeyen bir yol ile öğrenmek size istediğiniz etkiyi asla vermeyecektir. Bunun için belirlediğiniz konuya bir öğrenme yolunuz belirlemeniz gerekmektedir. Bu yol konuya ve kişiyi göre tamamen farklılık göstermektedir. Kimileri yazarak, kimileri görerek ve kimileride uygulayarak öğrenebilmektedir. Öncelikle öğrenmek istediğiniz konuyu öğrenebilmek için nelere ihtiyacınızın olduğunu gösteren bir liste hazırlayın. Daha sonra bu ihtiyaçlarınızı nasıl temin edebileceğinizi netleştirin ve en sonunda da bunları en kalıcı şekilde nasıl öğrenebileceğinize karar verin. Eğer etkili konuşma için bir öğrenme yapacaksınız okuyarak, duyarak ve görerek bir öğrenme yapmanız kalıcı öğrenme olmasında çok etkili olacaktır. Okumak sizin için giriş kısmındaki bilgileri size kazandırırıken duyma eylemi ile öğreticinin konuşurken yaptığı vurgulaları öğrenebilirsiniz. Son olarakta izleyerek giriş kısmında öğrendiğiniz bilgileri vücut dili ile nasıl uyumladığını ve vurguları yaparken hangi mimikleri kullandığını görebilirsiniz. Öğrenmenin tam olarak kalıcı olabilmesi içinde birçok tekrar yapmak çok faydalı olacaktır. Tekrarın öğrenmedeki önemi en az bu maddeler kadar değerlidir.
Bu güçlü ve etkili sorular ile kendinize yeni ve etkili bir öğrenme sistemi geliştirdiğinizde size sağladığı katkıyı sadece öğrendiklerinizle değil beyninizi çöplüğe çeviren gereksiz öğrenmelerden kurtulmanın verdiği rahatlık ile gözlemleyebileceksiniz. Şimdi hiç vakit kaybetmeden harekete geçerek kendinize bir yol çizmek izin en doğru zamandasınız.
