Stoacı Rehberlik Örnek Çalışma
DURUM:
Değişime ayak uydurmak mecburi olmaması gerektiğine düşünüyorum. Sadece istediğim zaman değişmenin daha doğru olacağına inanıyorum. Değişim konusunda zorlanıyorum.
SORU:
Değişime ayak uydurmak gerekli midir?
Değişimlere neden adapte olamıyorum?
STOA
Filozof: “Aynı nehirde iki kez yıkanamazsın.” Herakleitos.
Herakleitos bu sözle birlikte aynı nehirde iki kez yıkanan kişinin aynı kişi olmadığını söyler. Doğa ve yaşamın kanununda değişim bireyin elinde olan bir şey değildir. Bireyin mutlu bir yaşam sürebilmesi için doğanın bu kuralını fark etmesi ve kabullenmesi gerekir. Değiştiremeyeceği şeyler için yapabileceği en iyi şey farkındalık yükseltmektir. Kendini bilmesi için yaşanan değişimi fark edebilmesi ve kontrolü dahlinde olması gerekmektedir.
Metafor: İnsan arabaya bağlanmış bir köpektir; eğer akıllıysa, onunla birlikte koşar.
Doğayı bir arabaya, insanı da bu arabaya bağlanmış bir köpeğe benzeterek, doğa ve insan arasındaki ilişkiyi açıklamaya çalışmışlardır. Onlara göre insan doğaya uyum gösterdiği sürece mutlu olmaması için hiçbir sebep yoktur.
Erdem: Ölçülülük-Öz disiplin/Pratik Bilgelik.
Öz disiplin bireyin kendini akıl yoluyla denetleme erdemidir. Pratik bilgelik eylemini içinde barındırır. Akıl (logos) yaşamın belirleyici unsurudur. Pratik bilgelik neyin iyi veya kötü olduğunu anlama, yapılması gerekenle yapılmaması gerekeni ayırt edebilme yeteneğidir. Sağduyu olarak da anlaşılabilir. Pratik bilgelik erdemin tek iyi hedef olduğunu ve şeyleri buna göre anlamayı kapsar. Stoacılarda bilgelik bilgiye sahip olmak değil, bilgeliği yaşamaktır. Etik yaşam tarzıyla ortaya konmalı, erdem de bahsedilen bir şey olmaktan ziyade yaşanmalıdır.
YORUM:
Duruma konu olan bireyin stoa felsefesindeki olması gereken yer detaylıca belirtilmiştir. Birey öz disiplin ve pratik bilgelik erdemleri üzerinden çalışılmaya uygunluk göstermektedir. Kapsayıcı genel başlık ise bakış açısı değişikliği olarak değerlendirilip öz disiplin ve pratik bilgelik erdemleri ile farkındalık yükseltilip doğa (kader, yaşam) ile uyumlu bir çizgiye getirilmelidir.
KOÇLUK SORULARI:
Değişim senin için ne ifade ediyor?
En son ne zaman değiştiğin?
Öz disiplin için neler söylemek istersin?
İyi bir yaşam için insanın ihtiyacı olan en önemli şey nedir?
Değişimlerin ne kadar senin kontrolünde gerçekleşiyor?
Değişmediğini düşündüğün yönün var mı varsa bu nedir?
“İnsan arabaya bağlanmış bir köpektir; eğer akıllıysa, onunla birlikte koşar.” Sözü sende neler çağrıştırıyor?
“Aynı nehirde iki kez yıkanamazsın.” Sözü değişim için neyi kastetmiş olabilir?
ARA BİLGİ:
Koçluk sürecinin mevcut gereklilikleri tamamlandıktan sonra STOA REHBERİ aşamasına geçilerek bireye yol haritası çizilir.
STOA REHBERİ:
Güne Başlarken
Gün içinde olacaklarınızı zihninizde canlandırın. Öz disiplin eksikliği tarafından yönlendirilmenin sonuçlarını hayal edin. Ardından bunu, pratik bilgelik eylemine yani akla ve mantığa uygun şekilde davranmanın ve gerektiğinde uygulanacak olan öz-disiplin eyleminin doğuracağı sonuçlar ile karşılaştırın.
Gün Boyunca
Öz-disiplin ve pratik bilgelik erdemine uygun hareket edin. Akıl ve kontrol ile etki alanınızdaki konulara odaklanın.
Karşılaştığınız durumlarda “İnsan arabaya bağlanmış bir köpektir; eğer akıllıysa, onunla birlikte koşar.” Metaforunu ve “Aynı nehirde iki kez yıkanamazsın.” Sözünü kendinize hatırlatarak bir stoacı filozofun burada nasıl davranacağını düşünüp buna göre hareket etmeye çalışın.
Düşünceleriniz ile gerçekler arasındaki ayrımın farkında olmaya çalışın.
Gün Sonu
Zihninizde güne ait olayları baştan sona üç kez gözden geçirin.
Öz-disiplin ve pratik bilgelik erdemleri doğrultusunda hangi hataları yaptığınızı kendinize sorun.
Hangi konularda erdemlere uygun davrandığınızı sorun ve kendinizi tebrik edin.
Neleri ihmal ettiğinizi ve neleri daha iyi yapabileceğinizi kendinize sorun ve sonraki seferde benzer durumla karşı karşıya kaldığınızda ne yapmanız gerektiğini düşünün.
